Hirudoterapia

Hirudoterapia, czyli leczenie pijawkami

Medicinal leeches

Hirudoterapia jest metodą leczenia polegająca na przystawianiu pijawek w wybranych miejscach ciała. Sposób ten znany jest z czasów starożytnego Egiptu, Chin oraz Indii. Hirudoterapia bardzo dobrze rozwinęła się i utrzymuje nadal w Rosji, Białorusi i Ukrainie. Obecnie w Anglii, Niemczech i USA jest to zabieg refundowana.


Hirudoterapia jest kompleksowym zabiegiem. W ślinie pijawek znajduje się ponad 300 enzymów leczniczych. Przystawiona pijawka wypija średnio 5-15 ml krwi. Czas pracy pijawki waha się od 20 min do nawet 2 godzin, jednak 40 min zupełnie wystarczy by ilość związków wydzielanych przez pijawkę wywołały efekt leczniczy. Pijawka najczęściej odpada sama, jednak w przypadku przedłużającego się czasu trwania zabiegu możną ją umiejętnie ściągnąć.


Hirudoterapia wpisana jest Międzynarodowej Klasyfikacji Procedur Medycznych (ICD-9 PL w.5.14), kod procedury 99.991..

Kobieta ma na ramieniu 4 pijawki

Do zabiegu

Wykorzystuje się kilka gatunków pijawek: hirudo medicinalis (gatunek chroniony), hiruda verbana (najczęściej srosowany) i hirudo orientalis. Pijawki pochodzą ze specjalnych hodowli posiadającym niezbędne certyfikaty i pozwolenia. Nigdy wcześniej nie miały kontaktu z człowiekiem czy zwierzęciem.


Aby zakupić w Polsce pijawki, z legalnej hodowli, należy przedstawić odpowiednie uprawnienia terapeutyczne. Przy zakupie otrzymuje się certyfikat potwierdzający legalność i pochodzenie pijawek (klient może poprosić o jego okazanie).


Po pracy pijawki zostaje ranka, którą trzeba odpowiednio zaopatrzyć jałowym opatrunkiem. Zabieg nie jest bolesny, najczęściej występuje na początku uczucie szczypania, które znika po kilku minutach. Miejsca po zabiegu hirudoterapii mogą krwawić nawet 24 godz i jest to reakcja zupełnie normalna. Mogą pojawić się siniaki i uczucie swędzenia. Każdy klient otrzymuje informacje jak radzić sobie w domu po terapii pijawkami.


Pijawki są jednorazowego użytku – po terapii są utylizowane i traktowane jako odpad medyczny.

pacjent ma 3 pijawki na nodze

Najważniejsze w tej terapii są związki zawarte w ślinie pijawek, m.in.:

hirudyna i antystazyna – działa przeciwzakrzepowo
destabilza, apyraza, kalina, saratyna – inhibitory agregacji płytek krwi
hementyna i hementeryna – działanie fibrynolityczne
PC-LS – czynnik regulujący ciśnienie tętnicze krwi
esteraza cholesterolowa – rozkład trójglicerydu i cholesterolu
hirustaza, bdeliny, egliny – działanie przeciwzapalne
dopamina, acetylocholina, serotonina, histamina – neuroprzekaźniki
kolagenoza, chloromycetyna, hialuronizada – inhibitory wzrostu mikroorganizmów
i wiele innych…

Terapia pijawkami nie stanowi panaceum na wszystko, ale jest bardzo skuteczna w wielu chorobach takich jak:

  • choroby zakrzepowo-zatorowe
  • żylaki
  • nadciśnienie tętnicze
  • wysoki cholesterol
  • choroby wątroby, płuc, oskrzeli
  • bóle kręgosłupa
  • neuralgie
  • terapia bólu
  • regeneracja skóry i komórek nerwowych

  • rwa kulszowa
  • bóle głowy
  • hemoroidy
  • krwiaki, skręcenia, zwichnięcia
  • bóle i zawroty głowy,
  • szumy uszne
  • choroby oczu
  • trudno gojące się rany
  • i wiele innych

Terapia jest możliwa

po wcześniejszym przeprowadzeniu wywiadu, dostarczeniu badań wykluczających problemy z krzepliwością krwi, niskim poziomem hemoglobiny i płytek krwi.

Do najważniejszych przeciwwskazań należą:

  • hemofilia
  • anemia
  • ciąża
  • ciśnienie krwi niższe niż 80/60
  • ostre stany alergiczne
  • gorączka i złe samopoczucie
  • nowotwór, HIV
  • jednoczesne stosowanie kwasu acetylosalicydowego, antykoagulantów i NLPZ
  • wiek poniżej 10 lat
  • choroby psychiczne